Repository logo
 

Ucwaningo lokuhlola okuzuzwa abafundi uma befundiswa izimo zokukhuluma (izaga, izisho nezifengqo) ngesiZulu ulimi lwasekhaya esikoleni esiseNtuzuma.

Loading...
Thumbnail Image

Date

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Abstract

Abafundi bazuzani ngokufundiswa izimo zokukhuluma (izaga, izisho nezifengqo) ngesiZulu uLimi lwaseKhaya. . Nakuba iminingi imizamo esizanyiwe ukulwa nale nkinga, kuze kube manje bekungakabi bikho mibiko ebika ubungcono. Inhloso yalolu cwaningo ukubheka ukuthi ngabe abafundi bazuzani ngokufundiswa izimo zokukhuluma (izaga, izisho nezifengqo) ngesiZulu uLimi lwaseKhaya. ebangeni leshumi (Grade10). Ucwaningo luhlose ukuphendula imibuzongqangi emithathu elandelayo: Othisha bayaziqonda yini izimo zokukhuluma (izaga, izisho nezifengqo)?Ukufundiswa kwezimo zokukhuluma kunamphumela muni ekwazini nasekuthuthukiseni ulwazi lolimi?Ngabe abafundi bazifundiswa kanjani izimo zokukhuluma (izaga, izisho nezifengqo)?Ucwaningo lwenziwe elokishini lakwaMashu eNtuzuma, lapho isiZulu siwulimi olukhulunywa emphakathini, kanti nasezikoleni zamabanga aphakathi nendawo kusetshenziswa sona njengolimi lokufundisa. Lolu cwaningo lwenziwe esikoleni esisodwa esigcemeni esisodwa. Bathathu othisha ababe yingxenye yocwaningo. Ngilwenze lwaba ucwaningo lobunjalo besimo (qualitative study) ngaphinde ngalwenza lwaba ngaphansi kwe-social constructivist paradigm. Ngabuye ngasebenzisa izingxoxo ezisakuhleleka (semi-structured interviews) kanye nokubukela othisha befundisa (observations) emakilasini, ngasebenzisa nendlela yokuhlaziya imibhalo njengenye yezindlela zokuqoqa ulwazi locwaningo. Ngiphinde ngasebenzise izindlela zocwaningo lotho (case study) ukuhlaziya ulwazi olutholakele. Ngasebenzise insizakuhlaziya kaVygotsky (1978) njengohlaka lwenjulalwazi kanye nohlaka lwemicabango ukuhlaziya ulwazi olutholakele.Okutholakele kungqama okuyzihlokwana eziyisithupha. Esokuqala ngithole ukuthi abafundi izimo zokukhuluma (izaga, izisho, nezifengqo) lapho bezifundiswa nguthisha. Okwesibili ukufundiswa kwezimo zokukhuluma (izaga, izisho nezifengqo) kubukeka bezifundiswa ngendlela engenakho ukwenelisa, kumuntu oluqondayo nolwaziyo ulimi lwesiZulu uLimi lwaseKhaya. Okwesithathu ukufundiswa kwabafundi izimo zokukhuluma kubukeka kunomphumela omuhle kakhulu ekwazini nasekuthuthukiseni ulimi lwesiZulu uLimi lwaseKhaya. Okwesine okutholake ukuthi nolwazimagama lomfundi luyakhula ngokufundiswa (izaga, izisho nezifengqokubu). Okwesihlanu abafundi abafunda ibanga leshumi (Grade10) bafundiswa izimo zokukhuluma (izaga, izisho nezifengqo) ngendlela yokuthi bazi ukuthi kukhona into okuthiwa yizimo zokukhuluma, kodwa okuthinta imvelaphi yazo nokuthi zenzani kumfundi uma esezifundile lutho. Okwesithathu ukuthi abafundi bayazazi izimo zokukhuluma kodwa kukhona ukungasheleli kwakhe izimo zokukhuluma (izaga, izisho, nezifengqo) ngendlela eyiyo eveza imvelaphi yezimo zokukhuluma, esezifundile lutho. Okwesithupha ukuthi ngesikhathi kufundwa izimo zokukhuluma ngendlela eveza imvelaphi yezimo zokukhuluma, nolwazi lolimi lwesiZulu kumfundi luyathuthuka akhulume ulimi olumnandi olucebe ngezimo zokukhuluma. Ngokuceba kolimi lomfundi ekuthole kuzo izimo zokukhuluma, kubonakalisa ukuzuza komfundi ngokufundiswa izimo zokukhuluma (izaga, izisho nezifengqo) ngesiZulu uLimi lwaseKhaya. Umphumela ukhombisa ukuthi abafundi bayazifunda izimo zokukhuluma (izaga, izisho nezifengqo) nakuba bengazifundi ngendlela eveza imvelaphi yazo. Okunye uma sebezifundile ngendlela eyiyo eveza imvelaphi yazo abafundi bazuza ubuhlani, lokhu okuzobasiza endleleni yempilo yabo. Ngakho-ke ucwaningo lusonga ngokuthi ukungafundiswa ngendlela kwabafundi izimo zokukhuluma kuholela abafundi bangazi ukuthi bazuzani ngokufundiswa izimo zokukhuluma (izaga, izisho,nezifengqo) ngesiZulu uLimi lwaseKhaya. Lokhu okungekuhle ngoba baphuthwa ukuhlakani.

Description

M. Ed. University of KwaZulu-Natal, Durban 2015.

Keywords

Proverbs, Zulu--South Africa--KwaZulu-Natal., Zulu literature--Study and teaching--South Africa--KwaZulu-Natal., Zulu language--Idioms., Zulu language--Figures of speech., Theses--Education.

Citation

DOI